Чӑваш халӑхӗн чи малтанхи киноактриси Етӗрне районӗнчи Чурпай ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Пӗрҫырлан шкулӗнче вӗреннӗ Тани Юн — Татьяна Степановна Кошкинская. Шӑпах ҫавӑнпа Пӗрҫырланти шкулта Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне тата Чӑваш Республикинчи Ӗҫ ҫынни ҫулталӑкне халалласа уяв ирттерчӗҫ.
Район Кино ҫулталӑкне халалласа «Цветик–семицветик» ятлӑ программа хатӗрленӗ, унта «Путешествие в кино» (чӑв. Кинона ҫулҫӳреве) конкурс пур. Шкулти пуҫламӑш класс вӗрентекенӗ, шкулти аслӑ вожатӑй Ирина Вячеславовна Григорьева шкул пурнӑҫне халалласа видео хатӗрленӗ. Пухӑннисем малтанах унпа паллашрӗҫ. Пӗрремӗш класс ачисем Джанни Родари ҫырнӑ «Чем пахнут ремёсла» сӑвӑсем шӑрантарчӗҫ, 3-мӗш класс вӗренекенӗ Ираида Ворноцова «Рабочие руки» сӑвӑ каларӗ, «Дружба» (чӑв. Туслӑх) ача пахчинчи шӑпӑрлансем те уявра хастар пулчӗҫ.
Уява хатӗрленсе шкул ачисен ӳкерчӗкӗсен тата кӗнекесен куравне йӗркеленӗ. Унта 3-мӗш класра вӗренекен Анна Синичкина республикӑри «ЮНИТЭКС» ирттернӗ «Новогодние каникулы–2016» фотоконкурса тӑратнӑ ӗҫсемпе паллашма май пулчӗ.
Юлашки ҫулсенче пӗр ведомствӑпа тепри электрон меслетпе пӗр-пӗринпе ҫыхӑну тытма пуҫларӗ. Ҫакӑ тӳре-шаран ӗҫне те, ахаль ҫынсене пӗр пуҫлӑх патӗнчен теприн патне хутлассинчен те хӑтарать.
Патшалӑх тата муниципалитет пулӑшӑвӗ кӳнӗ чух ведомствӑсем пӗр-пӗринпе епле ӗҫленине иртнӗ шӑматкун Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев районсемпе хула администарцийӗсен пуҫлӑхӗсемпе видеоселектор ирттернӗ чух тишкернӗ.
ЧР информаци политикин тата массӑлла коммуникацин министрӗн ҫумӗ Александр Сидоренко канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, ведомствӑсен хушшинчи электрон ҫыхӑнупа республикӑра патшалӑхӑн 62, муниципалитетӑн 34 пулӑшӑвне кӳнӗ чух усӑ кураҫҫӗ.
Ҫак енӗпе Комсомольски, Йӗпреҫ, Красноармейски, Тӑвай районӗсем юлсарах пыраҫҫӗ. Федерацин ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсене Канашпа Етӗрне районӗсем, Канаш хули хуравламанни ытларах тӗл пулнӑ.
Етӗрне районӗнчи Пионер лапамӗнче йӗлтӗрҫӗсен ӑмӑртӑвӗнче ҫиччӗмӗш класс хӗрачипе инкек сиксе тухнӑ.
Ӑмӑртӑвӗ кӑрлачӑн 16-мӗшӗнчех пулнӑ-ха. Унта Хӗл Мучи те хутшӑннӑ тесе ҫырнӑ асӑннӑ район администрацийӗн сайтӗнче. Хӗл Мучисӗр пуҫне спорт уявне тӗрле тӳре-шара та пуҫтарӑннӑ. Ҫав шутра — район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин, район пуҫлӑхӗ Александр Краснов, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Валерий Павлов.
Спорт уявӗнче ҫиччӗмӗш класс хӗрачин пуҫ мимине юн кайнипе пульницӑна илсе кайнӑ. Кун пирки Константин Ишутов блогер ӗнер пӗлтернӗ. Ачана малтан Етӗрнери пульницӑна илсе кайнӑ, кайран реанимобильпе Шупашкара илсе килнӗ. Блогер ҫырнӑ тӑрӑх, хӗрача халӗ те сывалса пӗтеймен-ха.
Етӗрне районӗнчи шалти ӗҫсен пайӗн сотрудникӗсем раштавӑн 25-мӗшӗнчен пуҫласа кӑрлачӑн 15-мӗшччен ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттернӗ. Кунта тӑрӑшакан полици ӗҫченӗсем вӑхӑтлӑха Хӗл Мучипе Юр Пике пулса йывӑр лару-тӑрура пурӑнакан ҫемьесене ҫитнӗ. Полицейски Хӗл Мучисем чылай ача-пӑчана тутлӑ кучченеҫпе хӑналаса савӑнтарнӑ.
Етӗрне тӑрӑхӗнче тӑлӑх ачасене тутлӑ канихветсемпе ыттисем те хӑналанӑ. Тӗслӗхрен, Шупашкарти «Бреслер ТЦ» ТМЯП. Нумай ачаллӑ ҫемьере ӳсекеннисем тата пушарсенче шар курнисем тӗпчев центрӗнчен 26 пинлӗх пулӑшу илнӗ — тумтир таврашӗ, хут-кӑранташ, пылак парнесем тата ытти япала. «Ачасене пылак ҫимӗҫсем» акцие Етӗрнери предприятисем те хутшӑннӑ: Чӑвашпотребсоюза кӗрекен Етӗрне аш-какай комбиначӗ, Етӗрне кирпӗч савучӗ, Чӑвашпотребсоюзӑн Етӗрнери райпо тата ыттисем.
«Прессӑн ылтӑн фончӗ–2016» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех пӗтӗмлетрӗҫ-ха. Ҫапах та ку паллӑна тивӗҫнисене кӑҫал унпа усӑ курма ирӗк панине кура ҫав ятлӑ хаҫат-журнала пӗлтерме эпир кая юлман тесе шухӑшлатпӑр. Конкурса «Журналист» издательство ҫурчӗ йӗркелет.
Сӑмах май каласан, ылтӑн паллӑна тивӗҫнине тӗрлӗрен хаклакан-йышӑнакансем пур-ха. Ара, кирек епле парнен те, енчен вӑл йышлӑ пулсан, сумӗ чакать-тӗр ҫав. Юрӗ, сӑмахӑмӑр ун пирки мар.
Конкурса 268 кӑларӑм хутшӑннӑ. Вӗсем — ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче тухса тӑракан пичет кӑларӑмӗсем.
Конкурса тӑратнӑ хаҫат-журнала конкурс комиссийӗ виҫӗ степеньлӗ паллӑпа хакланӑ. Пирӗн республикӑри виҫӗ хаҫат: «Советская Чувашия», «Алатырские вести» тата Вӑрнар районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ» — иккӗмӗш степеньлине тивӗҫнӗ.
Тӑхӑр хаҫат виҫҫӗмӗш степеньлӗ паллӑ хуҫисем пулса тӑнӑ. Вӗсен хушшинче чӑваш парламенчӗн «Республика» хаҫачӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани», Муркаш районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ялавӗ», Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ», Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен», Ҫӗрпӳ районӗнчи «Цивильский вестник», Елчӗк районӗнчи «Елчӗк Ен» хаҫачӗсем, «Агромаш» тата «Моя Империя» журналсем.
Етӗрне районӗнчи «Ленинская искра» (чӑв. Ленин хӗлхемӗ) колхоз лаптӑкӗнчи Тури Ачак ялӗнче XIX ӗмӗрти ӗлӗкхи хресчен хуҫалӑхне сӑнлакан уҫӑ музей пур. Ӗлӗк Ҫӗнӗ Ҫула хресченсем еплерех кӗтсе илнӗ, мӗнле вӑйӑсем вылянӑ? Кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче иртнӗ «Ӗлӗкхи хресченсен вӑйӑ-кулли» уява 500 ытла ҫын пуҫтарӑннӑ.
Хӑнасем хушшинче ЧР Министерсен Кабинечӗн ҫумӗ Алла Салаева, культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов, Етӗрне район администраци пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин, Мӑн Шемертен ял тӑрӑхӗн ертӳҫи Альбина Егорова тата ыттисем пулчӗҫ. Чи малтанах вӗсем «Ленинская искра» колхоза чылай ҫул хушши ертсе пынӑ, ҫак музея уҫнӑ Аркадий Павлович Айдакӑн палӑкӗ умне чечексем хучӗҫ.
Хӑнасем уява тӗрлӗ ҫӗртен пуҫтарӑннӑ. Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Муркаш, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Елчӗк районӗсенчен, ҫавӑн пекех Тури Ачакри Хӗл Мучи уявӗнче савӑнма Питӗртен, Тутарстанран, Марий Элтен, Киров облаҫӗнчен тата ытти вырӑнтан та ҫитнӗ.
Хӗл Мучипе пӗрле пухӑннисене «Виръял» тата «Ладушки» ансамбльсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Етӗрнери Октябрь: 50 ҫул урамра пушар алхаснӑ. Пӗр хутлӑ йывӑҫ ҫуртра ҫулӑм тухнӑ.
Пушар алхаснине урампа иртсе пыракан пӗр хӗрарӑм курнӑ. Ҫулӑм ҫурта самаях сиенлетнӗ. Ун хыҫҫӑн 81 ҫулти кил хуҫин тата унӑн 53-ри ывӑлӗн виллисене тупнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм тимсӗрлӗхе пула тухнӑ. Ахӑртнех, ҫуртра тахашӗ пирус туртнӑ. Ҫынсем сӗрӗмпе чыхӑнса вилме пултарнӑ. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырланти Культура ҫуртӗнче Етӗрне хулинчи, Муркаш тата Хӗрлӗ Чутай районӗнчен килнӗ шахмат ӑстисем тупӑшрӗҫ.
20 шахмастист хӑйсен ӑсталӑхӗпе палӑрчӗҫ. Йывӑр кӗрешӳре малти вырӑна Хӗрлӗ Чутай районӗнчен килнӗ Александр Альгешкин йышӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑнта — Охандеров Николай, виҫҫӗмӗш вырӑнта — Семенов Александр.
Ҫӗнтерӳҫӗсене Хисеп хучӗпе тата пылак парнепе чысларӗҫ.
Чӑваш Енре ҫанталӑк сивӗ тӑрать. Виҫӗ кунра республикӑра ултӑ ҫын шӑнса вилнӗ.
Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Улатӑр районӗнчи Атрать ялӗнче 37 ҫулти хӗрарӑм виллине хӑйӗн картишӗнче тупнӑ. Вӑл ентешӗ патӗнче Ҫӗнӗ ҫула уявланӑ, эрех ӗҫнӗ те ҫӗрлехи 2 сехетре киле кайма тухнӑ. Етӗрне районӗнчи Тури Мучар ялӗнче те ҫак кун 42 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Вӑл хӑйӗн пӳртӗнчех, кравать ҫинче, шӑнса вилнӗ. Ҫуртра кӑмакана тахҫанах хутман-мӗн.
Кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Ахпӳрт ялӗнче Пӑлаккассинче пурӑнакан 61 ҫулти хӗрарӑм шӑнса вилнӗ. Пенсионерка Кивӗ Ахпӳрте тӑванӗ патне кайма тухнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ ҫулта унта пулнӑ, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче киле таврӑннӑ. Тепӗр кунхине каллех тӑванӗ патне кайма тухнӑ, анчах ҫитеймен… Ҫав кунах Канаш районӗнчи Асхва ялӗнче 53 ҫулти арҫын виллине тупнӑ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 68 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Елчӗк районӗнчи Курнавӑш ялӗнче те ҫын шӑнса пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Етӗрне районӗнче Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫӗнӗ ҫул уҫнӑ. Вӑл 2,5 ҫухрӑм, темиҫе яла ҫыхӑнтарать. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
«Сӑр — Тури Мучар — Чаканар — Ирҫе» ҫула раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Вырӑнти халӑхшӑн ку Ҫӗнӗ ҫул уявӗ умӗн чӑн-чӑн парне пекех пулнӑ. Унта хисеплӗ хӑнасем, пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑннӑ.
Ҫул 2,467 ҫухрӑм тӑршшӗ, сарлакӑшӗ — 6 метр. Ӑна тумашкӑн 46333,31 пин тенкӗ тӑкакланӑ. Етӗрне районӗнче кӑҫал 10 ҫул тума пуҫланӑ. Республикӑри ялсенче пӗтӗмпе 100 ытла объекта хута яма тытӑннӑ.
-0.7 °C